Museum Rotterdam
Museum Rotterdam sloot in 2021 de deuren van de locatie Timmerhuis, na het besluit van de gemeente dat er een nieuw stadsmuseum moest komen. In opdracht van de gemeente stelde adviesbureau BMC twee rapporten op die de contouren van een nieuw stadsmuseum schetsen. Het is nu aan Museum Rotterdam om dit nieuwe stadsmuseum te realiseren.
Het BMC-advies luidt om het stadsmuseum drie taken te geven. Niet alleen moet het bij uitstek de plek zijn waar de geschiedenis van Rotterdam wordt verteld (‘stadscurator’), het moet ook de organisatie zijn die de gehele stadscollectie beheert (stadsconservator’) en die alle erfgoed-initiatieven verbindt om tot een beter geheel te komen (‘spil’). BMC schetst ook twee varianten: een groot museum (‘anker’) of een klein museum met meer activiteiten buiten de eigen muren (‘thuishaven’). Het adviseert ‘thuishaven’ omdat dit de meeste (financiële) ruimte biedt aan de activiteiten. Tot slot luidt het advies om tot de heropening een tijdelijke lokatie te vinden.
opdracht
Een nieuw te werven directeur-bestuurder gaat de komende jaren daar aan het nieuwe stadsmuseum bouwen. Tot zijn/haar/hun komst bestuur ik het museum en bereid het voor op de komende verandering.
aanpak
De organisatie had een paar jaar op de handrem gestaan. Die losmaken en zorgen dat er weer beweging in komt was mijn eerste prioriteit. Maar waar heen te rijden? Die keuze was deels gemaakt in de BMC adviezen. Maar de gemeente had nog niet besloten een nieuw museum te bouwen, noch het geld er voor uit te trekken. En een nog te werven directeur moet alle ruimte krijgen om invulling te geven. Wat kon ik doen?
Ik koos er voor om de onzekerheid over te toekomst te minimaliseren, door aan te sturen op het vinden van permanente huisvesting, in plaats van de tijdelijke huisvesting die BMC adviseerde. Hoe eerder een vaste plek, hoe beter. De door de gemeente geboden subsidie was beperkt. Die beperking nam ik als uitgangspunt.
Dit leidde tot een bod door de gemeente op de te koop staande Steigerkerk. Een prachtig wederopbouw monument, een complex met kerk, klooster, klokkentoren en kantoorgebouw. Ik stelde een bedrijfsplan op en liet een opzet maken voor de verbouwing en inrichting. Centraal stond de gedachte: we beginnen noodzakelijk minimaal (guerrillia) en bouwen de komende jaren op. Helaas werd de gemeente overboden.
Niet alles was daarmee verloren: Het bieden op de Steigerkerk versnelde het denken over het nieuwe stadsmuseum. Het bracht ook de organisatie en de omgeving ervan volop in beweging. Van medewerkers, ambtenaren collega instellingen tot gemeenteraadsleden: Iedereen werd betrokken en leverde hun deel in de plannen. Ook na het misgrijpen is de toewijding aan het vinden van een permanente plek bij iedereen groot. En de pers merkte het op, waarna het vinden van een plek een eigen leven ging leiden. Vastgoedondernemers meldden zich spontaan.
resultaat
De nieuwe directeur, Léontine Meijer - van Mensch, werkte ik twee weken lang in. Zij kreeg een volop draaiende organisatie en een omgeving die actief bezig is met de toekomst van het stadsmuseum. Op haar verzoek blijf ik nog even in de buurt voor advies.
looptijd
januari - september 2024